Nr. 1, februari 2022
Country vs Pop: De verhalende kracht van Country muziek
Leuk om naar te luisteren is de podcast “Revisionist History” van Malcolm Gladwell. Hierin gaat Malcolm Gladwell op reis naar vergeten geschiedenis. In de aflevering “King of Tears” gaat hij in op de vraag: zijn countrysongs nu droeviger dan popsongs, en waarom dan? Hier moet “Country” geïnterpreteerd worden als de Traditionele Country en Western muziek, van na de jaren 1960.
Old Country, Traditional Country
Bij Clear Horizon richten we ons op Old Country, en niet op de Traditional Country. Kort gezegd: Old Country is de muziek die ontstaan is vanuit de volksmuziek meegebracht door immigranten in de bergstreken van het oosten van Amerika. De muziek heeft Ierse en Schotse achtergronden, en in een typerende klaagzang zijn de heimwee naar een thuisland en het harde leven in de bergen terug te horen. Een goed voorbeeld is: “Man of Constant Sorrow” en als artiesten: de Carter family.
De populariteit van deze traditionele muziek werd ontdekt door ondernemende zakenlieden uit het noorden van Amerika, en dankzij de komst van de grammofoon kwam een winstgevende industrie tot stand. Artiesten schreven nieuwe liedjes, geënt op de stijl van Old Country. Deze muziek uit de jaren 1960s en 1970s was gericht op het leven van de gewone man, in eerste instantie de trucker. Er zijn liedjes over allerlei –meestal serieuze- onderwerpen: moeilijkheden in een relatie, geliefden die uit elkaar gaan, het overlijden van dierbaren, heimwee. Met ‘traditional country’ bedoelt men deze muziek, die in de vroege jaren 60 ontstaan is, met Nashville Tenessee als centrum. Een goed voorbeeld van een ‘traditional country’- artiest is Tammy Wynette, beroemd met het nummer “Stand By Your Man” dat goed past in bovenstaand verhaal. Een tekstfragmentje: “You’ll have bad times, and he’ll have good times/ Doing things that you don’t understand / But if you love him, you’ll forgive him“.
Tammy Waynette
In de “King of Tears” vergelijkt Malcolm Gladwell de ‘traditional country’- muziek met de popmuziek. Hij doet dat aan de hand van de “Sad Songs”. Kampioen van de Sad songs is Bobby Braddock, met 40 jaar in de muziekindustrie en 13 nummer 1 hitsingles. Lid van de Country Music & Nashville Songwriters Hall of Fame. Braddock liet zich inspireren door het stiekem meeluisteren met andermans mobiele telefoongesprekken. (In de begintijd van de mobiele telefoon was dit nog mogelijk.) Beginpunt van Braddocks carrière was het nummer D.I.V.O.R.C.E van Tammy Wynette.
Hierin spelt moeder het woord ‘divorce’ letter voor letter, zodat haar zoon niet kan horen waar de ouders het over hebben. Dit nummer werd een groot succes. Een oefening in het tranen trekken.
Pudding
De thema’s van de country liedjes zijn anders dan van popmuziek. Popmuziek zich op het begin of juist het einde van een relatie en is bedoeld om op te dansen. Country kijkt breder en bespreekt meer onderwerpen. Een onderwerp als: hoe vertel ik mijn geliefde dat ik geen salarisverhoging heb gekregen, leent zich niet voor een popsong. Er is wèl een country song over: Charlie Rich: “Don’t know how to tell her, but I didn’t get that raise in pay today”.
Het onderscheid tussen country en popmuziek is natuurlijk behoorlijk subjectief. Maar het kan objectief gemaakt worden. In “Are Pop Lyrics Getting More Repetitive?” gaat Collin Morris in op de hypothese dat Pop Songs steeds repetitiever worden. Een voorbeeld van een lied met veel herhaling is “Around the world” van Daft Punk. Voor de mensen die het niet kennen: “Around the world” is de volledige tekst van het lied…
De ‘pudding’ website waarop Morris’ artikel staat (zie links) is mooi vormgegeven, en absoluut de moeite van een bezoek waard. Om zijn vraag te beantwoorden analyseert Morris teksten van 15.000 liedjes op de Billboard Hot 100 tussen 1958 en 2017. De eerste vraag is: hoe kun je de hoeveelheid herhaling in een lied objectief maken? Je zou naar het (relatieve) aantal unieke woorden kunnen kijken. Die benadering is net iets te eenvoudig omdat deze geen rekening houdt met de volgorde waarin de woorden staan, en die volgorde maakt uit voor de herhaling. Morris methode om objectief te maken hoe vaak woord- en lettersequenties zich herhalen is om te kijken naar de mate waarin een tekst gecomprimeerd kan worden. Voor de compressie gebruikt hij het Lempel-Ziv algorithme, dat ook wordt gebruikt als je bestanden comprimeert (een .zip file ervan maakt).
Muzikaal
Uit zijn analyse blijkt dat een normale tekst (gemiddeld) 10% gecomprimeerd kan worden. Een gemiddeld lied: 50%. “Around the world” van Daft Punk kan, dat is geen verassing, met 98% gecomprimeerd worden. Verder blijkt consistent dat de liedjes die de top 10 bereikten zich meer herhalen dan de niet-top 10 liedjes in elk jaar van 1960 tot 2015. Dit geeft een recept voor een hit met een top 10 notering: zorg dat er voldoende herhaling in zit!
Kijkend naar de compressie blijkt echter ook dat genre een onderscheidende factor is. Bijvoorbeeld in het jaar 2000 ontstaan er twee clusters van artiesten. Hierbij zien we country en hiphop links (weinig herhaling) en rock/pop aan de rechterkant (veel herhaling). Dit is een van de plaatjes die je kunt maken naar als je naar de pudding website gaat. Hier zien we dat popartiesten als Britney Spears, Michael Jackson, duidelijk rechts, en de country/luisterliedjes van John Denver en Billy Joel links.
Malcolm Gladwell legt hier een link met de droevige liedjes. Volgens Gladwell zijn country liedjes droevig en komen ze emotioneel hard aan, en komt dat doordat de liedjes specifiek zijn “We cry when melancholy collides with specificity”. Misschien heeft het niet eens zozeer met emoties te maken, en zijn country liedjes luisterliedjes, vertellen ze een verhaal en komen daardoor dichtbij een normale tekst. Popmuziek kent ook meer herhaling omdat het bedoeld is op te dansen, en dan is herhaling prettig en de tekst niet belangrijk. Daarnaast stamt popmuziek uiteindelijk af van de blues, en daar zit herhaling in het patroon ingebakken. Logisch dus, dat countrymuziek minder repetitief is dan popmuziek.
En inderdaad: gemiddeld blijken pop-country-hiphop en andere liedjes zich meer te herhalen gemeten over tijd. De mate waarin liedjes op deze manier gecomprimeerd kunnen worden neemt toe over tijd: van iets meer dan 45% in 1960 tot bijna 55% in 2015. De volgende figuur van het werk van Dolly Parton laat zien dat er een duidelijk verschil in herhaling is tussen luisterliedjes als “I will Always Love You” en “Jolene” versus snellere liedjes als “Light of Clear Blue Morning”.
Gladwell stelt dat country minder repetitief is dan popmuziek, en daardoor beter in staat is emotie op te roepen. Dit komt doordat Country muziek zich veel meer richt op een eigen doelgroep met eigen referentiekader, waardoor teksten diep en specifiek kunnen zijn. Terwijl liefhebbers een regenboogcoalitie vormen, zodat muziek om snel te kunnen aanspreken eenvoudig moet zijn. Niet iedereen is het met hem eens. Sterker nog: er is een hele reddit thread gewijd aan kritiek op deze aflevering van Revisionist History. Gelukkig maar. De verassende analyse van Morris, waar Malcolm Gladwell ons op attent maakt, is echter interessant op zichzelf, en maakt verbanden zichtbaar die we anders niet zouden zien!
REFERENTIES
Aflevering the King of Tears van Malcolm Gladwell’s Revisionist History: https://www.pushkin.fm/podcasts/revisionist-history/the-king-of-tears
Uitgebreid overzicht van de geschiedenis van de countrymuziek: https://www.meiguo.nl/americana/muziek/geschiedenis-van-de-countrymuziek/
Sad Songs van Dolly Parton: https://outsider.com/entertainment/music/dolly-parton-her-top-10-most-heartbreaking-songs/
Reddit Thread met commentaar op Revisionist History: https://www.reddit.com/r/RevisionistHistoryPod/comments/6oifm8/s2e6_the_king_of_tears/
Pudding website met Colin Morris Artikel: “Are Pop Lyrics Getting More Repetitive?”: https://pudding.cool/2017/05/song-repetition/
D.I.V.O.R.C.E van Tammy Wynette: https://www.youtube.com/watch?v=7kVgb5aPhDQ
Around the world van Daft Punk: https://www.youtube.com/watch?v=K0HSD_i2DvA
Maurits de Graaf schrijft in dit blog over de vaak lange historie van countryliedjes en over invloedrijke personen in het country genre.